Rola Prewencyjnego UR w Zarządzaniu Starzeniem Maszyn – jak świadomie zarządzać ryzykiem obsolescencji?
Predykcyjne i prewencyjne UR jest fundamentem nowoczesnego utrzymania ruchu - to fakt
Współczesne organizacje przemysłowe mierzą się z rosnącym problemem obsolescencji – starzenia technicznego maszyn, komponentów i systemów sterowania. Właśnie dlatego rośnie znaczenie prewencyjnego UR oraz podejść integrujących niezawodność z długoterminowym zarządzaniem majątkiem. Zanim zaczniemy wdrażać formalne procesy Obsolescence Management, to właśnie codzienna prewencja dostarcza pierwszych, najcenniejszych danych o faktycznym stanie urządzeń.
Regularne inspekcje, pomiary i obserwacje techników to nie tylko „rutynowe zadania” – to źródło trendów degradacji, symptomów zużycia, nieprawidłowych drgań, przegrzań czy odchyłek procesowych. Z danych tych można wcześnie wykryć ryzyka techniczne i przygotować właściwą strategię działań.
Jak Obsolescence Management łączy się z Prewencyjnym UR
Organizacje, które analizują ryzyko starzenia się ich parku maszynowego mogą nim zarządzić, a w efekcie znacząco ograniczyć. W pewnym uproszczeniu w procesie Obsolescence Management podejmujemy decyzję na poziomie systemu, maszyny, komponentu o dalszym scenariuszu postępowania. Decyzja ta wpływa między innymi na podejście do prewencyjnego utrzymania ruchu.
W praktyce kluczowymi scenariuszami są:
1. Utrzymanie w eksploatacji -> Optymalizacja planów prewencyjnych
Wiedząc, że maszyna pozostaje w utrzymaniu bez większych ingerencji w jej elementy mechaniczne oraz sterowanie, wystawiamy się na ryzyko, które należy zidentyfikować, oszacować i zaadresować. Zazwyczaj oznacza to, że potrzebna jest optymalizacja planów prewencyjnych – usunięcie działań zbędnych, wzmocnienie kontroli kluczowych podzespołów, dostosowanie częstotliwości przeglądów do rzeczywistego profilu degradacji. Prewencja musi redukować konkretne ryzyka istotne dla jej przyszłej eksploatacji, a nie tylko „spełniać wymóg DTR”. W tym scenariuszu innymi istotnymi elementami strategii są również zapewnienie stanów magazynowych (np. regenerowany sterowniki PLC, regenerowane falowniki) oraz zapewnienie bazy wiedzy na temat obsługi zarówno operacyjnej jak i technicznej - chcesz wiedzieć więcej, skontaktuj się z Nami.
2. Modernizacja -> Zaktualizuj plan prewencyjny
Każda modernizacja to zmiana trybów uszkodzeń / stanów awaryjnych (ang. failure modes). Jeśli plan UR nie zostanie zaktualizowany, dotychczasowy plan działa „na oślep”. Nowe komponenty mogą mieć inne wymagania smarowania, diagnostyki, kontroli temperatur czy drgań. Stary plan prewencyjny (który być może od lat niezmieniony generuje się z CMMS) przestaje mieć sens – a ryzyko awarii rośnie.
3. Planujemy wymianę -> Ogranicz plan prewencyjny
Planując wymianę obiektu technicznego możemy rozważyć ograniczenie planu prewencyjnego w celu redukcji ponoszonych kosztów. Kluczowe jest tu słowo "ROZWAŻYĆ", gdyż priorytetem staje się utrzymanie bezpieczeństwa obsługi oraz spełnienia wymogów prawnych. W takiej sytuacji wiele zależy od ryzyk z jakimi wiąże się redukcja obsługi planowej. W takim podejściu dążymy do ograniczenia kosztów działań, które i tak nie przyniosą zwrotu przed wymianą urządzenia.
Predykcyjne UR i CMMS – katalizatory lepszych decyzji
Coraz większą rolę odgrywa również predykcyjne UR – analityka danych, diagnostyka okresowa i diagnostyka on-line oparta na pomiarach w czasie rzeczywistym. Połączenie danych z planowych inspekcji i predykcyjnych (diagnostyka off- i on-line)) tworzy pełniejszy obraz.
Aby jednak te dane działały na rzecz organizacji, muszą trafić do właściwego narzędzia – systemu CMMS/EAM (Computerized Maintenance Management System, Enterprise Asset Management). To w CMMS powinna być prowadzona:
-
historia zdarzeń,
-
plany prewencyjne,
-
zużycie części zamiennych,
-
paszportyzacja majątku/ szczegółowe dane o komponentach / częściach zamiennych (BOM - Bill of Materials),
-
i wiele innych...
Bez aktualnego CMMS trudno mówić o świadomym zarządzaniu starzeniem maszyn.
Kompetencje zespołu UR – czynnik krytyczny
Starzejące się maszyny wymagają wiedzy, która z czasem ulega zanikowi, jeżeli nie jest zgromadzona. Dlatego zespoły utrzymania ruchu powinny posiadać dostęp do wiedzy o utrzymaniu starzejącego się majątku w obszarach:
-
bezpiecznej pracy na urządzeniu (np. procedury LOTO),
-
napraw i konserwacji,
-
diagnostyki mechanicznej i elektrycznej,
-
oceny symptomów degradacji,
-
rozpoznawania typowych trybów uszkodzeń dla końcówki cyklu życia poszczególnych komponentów.
Bez tych umiejętności nawet najlepszy plan prewencyjny nie przełoży się na realne ograniczenie ryzyka.
Wnioski – prewencja to jeden z kluczowych elementów mądrego zarządzania obsolescencją
Skuteczne prewencyjne UR, wspierane danymi z predykcyjnego UR i dobrze skonfigurowanym systemem CMMS, staje się narzędziem integrującym wiedzę techniczną, ryzyko operacyjne i dobre praktyki utrzymania również dla starzejącego się majątku. Często to właśnie w prewencji zaczyna się realne zarządzanie obsolescencją – długo zanim pojawią się formalne procesy i dokumenty.
Świadome podejście do planów prewencyjnych starzejących się maszyn pozwala organizacji:
-
wydłużyć cykl życia maszyn,
-
lepiej planować modernizacje,
-
podejmować trafniejsze decyzje o wymianie,
-
kontrolować ryzyko techniczne i produkcyjne,
-
ograniczać koszty awarii i przestojów.
Chcesz zoptymalizować swoje plany prewencyjne lub wdrożyć Obsolescence Management?
➡️ Napisz do nas: europe@operivo.com